Skip to main content

घरमा जहान केटाकेटी छन् सर...


गएको महिना । बिराटनगरबाट काठमाडौं फर्कने क्रममा हाटबजार पसेँ । मलाई हाट बजारको माहोल निक्कै मन पर्छ । स्थानीय उत्पादन, आहा मन यसै लोभिन्छ । कतै साग त कतै काउली । लोकल माछाहरू बाँटाको थोरै पानीमा पनि उफ्रिरहेका थिए ।
बुढाबुढी तरुण तन्नेरी । केटाकेटी पनि केही न केही सामान बेच्न बसेका थिए, ‘लौं लैजानुस् है, सस्तो सस्तो ।’ पहाडमा हुर्केको यो मन, यसै हरर हुने, तराईको हाट चाहर्दा ।

फटाफट एउटा झोला पनि किने, हाटबजारे झोला । प्रायका हातमा त्यस्तै झोला थिए, हरियो चेक भएको, पोलिथिनको धागोको, ६० रुप्पेँ जाने । कोसेली नै हुन्छ,  त्यहाँबाट अदुवा, लसुन, केरा, मसला, बेसार यस्तै खत्राङखुत्रुङ किने । सबै मानिस हत्तारिँदा बजार चाहर्दै थिए । एरपोर्टको बाट केही परको बजार । मलाई जहाज छुट्ला भन्ने हतार पनि थियो । रिक्सा चढ्नुको बिकल्प थिएन । झ्याप्प पक्डिएँ, उनले पनि कुदाई हाले ।
चालकसँग सम्बाद सुरु भयो ।
‘तपाइ कहाँ जाने हो ?’

‘काठमाडौं’
‘काठमाडौं कहाँ ?’ पुरै चिने जस्तै गरि सोधे ।
इटहरीका रिक्सा चालक
‘नयाँ बानेश्वर’
‘म पनि काठमाडौं ११ वर्ष बसेँ’
‘कहाँ बस्नु हुन्थ्यो ?’
‘गौशला’
‘किन फर्कनु भएको त ?’
‘म खासमा कुमाले हुँ, इनार खन्ने काम गर्थेँ सर । धेरै पटक इनार खन्दा मान्छे मरेको सुनेको थिएँ । एक पटक ललितपुरमा मेरो चिनेजानेको मिल्ने साथी इनार भित्रै गुम्सिएर म¥यो ।’
‘ए च्च्...’
इटहरिका रिक्सा चालक
‘अब भने यस्तो ज्यान जाने काम गर्दिन भन्ने भो । अनि त सोझै पूर्व आएर रिक्सा दबाउन थालेँ ।’
‘ए...’
‘अझै पनि फोन आउँछ आउ भनेर...आउँदिन भन्याछु...बरु रिक्सा पेलिन्छ, त्यस्तो ज्यानको खतरा हुने काम कसरी गर्नु ? घरमा जहान केटाकेटी छन सर...’

***

उनको यत्ति थोरै वाक्यहरू भित्र पुरा संसार अडिएको थियो । म चुप भएँ । भर्खर भुइँचालो आएर मन हल्लाएँ झै भयो । सधैं झैँ, मेरो मनमा अनेक कुरा खेल्न थाले ।

रिक्सा चढेपछि जहिल्यै म मुन्टो तल झुकाउँछु र हेर्छु ।  थाहा छैन किन अमिलिन्छ मन् । मानिस एकै हो, तर फरक छन हाम्रा पाइतालाहरू । गहिरिएर हेर्छु । म आफूलाई सधैं अपुरो, अधुरो पाउँछु । सोच्छु, ‘के मैले उनीहरूको लागि केहि गर्न सकेँ ?’

(भवसागर, २०७१ फागुन ११)

मैले यी बिराटनगरका दार्इको तस्बिर लिन भने सकिन् । खै किन मनै मानेन । नेपालगञ्जका रिक्सा चालक (https://www.youtube.com/watch?v=-2YmhvhaBbA)

Comments

Popular posts from this blog

मोबाइलको साटो पुस्तक

बाल मनोविज्ञानमा आधारित भएर लेख्नु आफैमा जटिल र चुनौती पुर्ण छ  । त्यसैमाथि सबै भन्दा सरल बनाउँनु पर्ने विषय पनि यहि रहेछ । बाल मस्तिस्कको सोचाइको धरातल फराकिलो बनाउँने  प्रयास म सधैं जारी नै राख्नेछु । बालबालिकाहरुलाइ आज राम्रा पुस्तक पढ्न दिँदा भोलीका दिनमा उनीहरुले रचनात्मक काम गर्न सक्छन् । हामी सबैले पढ्ने र पढाउँने बातावरण बनाउँन मद्दत गरौं । मेरा यी रचनाहरुमा चित्र कोरेर सुन्दर बनाइदिने नागरिक दैनिकका Dewen दाई र Yuwak जी, भाषामा सघाउने Shekhar दाई अनि प्रकाशनमा ल्याउँने Sangrila Book का Mani जीलाई धेरै धेरै धन्यवाद । म अछाम नपुगेको भए सायद यो बालकथा अाउँदैन्थ्यो होला । सन् २००९ मा Room to Read Nepal को कथा कार्यशालामा नअटाएको भए सायद 'हाम्रा खेलहरु' का बारेमा उबेला बाल कविता फुर्दैन्थ्यो । सधै‌ झै, छोराछोरीको हातमा मोबाइलको साटो पुस्तक दिउँ । उनीहरुका आँखा र दिमाग झनै तेजिलो हुनेछन् । अघिल्ला तीन कृती... माथिका तीन पुस्तकहरु ' पाठीलाई स्वेटर, भान्छामा चुट्किला, देउता खुशी हुनुभयो' तलका पुस्तक पसलहरुमा यस अघि नै आइसकेका छन् । नयाँ पुस्तक...

जाडोका चिसा उखान टुक्का

बिस्तारै बिस्तारै बढ्दै गरेको जाडोले विहान धेरै अबेर सम्म पनि हामीलाई बिस्तारामा सिरक भित्रै रोक्न सक्छ । झ्यालका पर्दा घामले नखोली कन हामी आफै खोल्न तम्सन पनि गाह्रो हुन्छ । विहानै तातो चियाको गिलासलाई ओठले चुम्न पाउँदा मात्र हात गोडा चलमलाउन थाल्छन् । अझ एका विहानै काममा जानु पर्ने वा कलेज जानु पर्नेलाई त जाडो कहिल्यै नआए हुन्थ्यो झै हुन्छ । यस्तो कठ्याङ्ग्रीने जाडोको बेलामा हाम्रा उखान टुक्काहरू कसरी बांगिने गर्छन्, यसबारेमा केही प्रसंग तल छ । तपाइलाई यो जाडो मौसम भरि न्यानो घामले माया गरोस शुभकामना ! जाडोले कामेको गोरुलाई बोरा ओढाउन सकिन्छ, सिरक ओडाउन सकिन्न अनिकालमा बिउ जोगाउनु, चिसोमा जिउ जोगाउनु चिसोले समाएको मान्छेलाई, आइसक्रिमले पनि लखेट्छ अर्काको आंङमा गन्जी लगाएको देख्ने, आफ्नो आंङमा जकेट लगाएको  नदेख्ने ? हिटरले पोलेको मान्छे, राइस कुक्कर देख्दा तर्सन्छ  थर्मस फुटे, तातो लुटे खाइ न पाइ, लेदर जकेट लाई  काम पाइनस छोरो, मोजामा आइरन लगाइ

भाइबहिनीसँग भेटघाट

‘‘चश्म खोलेपछि मात्र किताबमा भएको राइटरको फेस तपाइसँग मिल्छ । हजुरले किन कथा लेख्नुहुन्छ ? पाठीलाई स्वेटर मैले दुइ कक्षामा पढेको बेस्ट बुक हो । मेरो घरको ढोकामा सधैं बिरालो आउछ । मैले दूध दिन्छु । यसको पनि कथा हुन्छ ? हाम्रो लागि अझै धेरै कथा लेख्दिनु है । अब कहिले आउनु हुन्छ ?’’ कक्षा तीनमा पढ्ने नानीबाबुका कलिला बोलीले फूलजस्तै गरि मनमा छोए । 'लेखकसँग अन्तरक्रिया'मा आफ्नो पुस्तक ‘भान्छामा चुट्किला’ बाचन गर्न र कथा लेखनका बारेमा बताउन उनीहरूको विद्यालयमा पुगेको थिएँ । हामीले यस पुस्तकका चित्रकार Yuwak Shrestha लाई पनि सम्झियौं । नानीबाबुहरूले दुई कक्षामा मेरो अर्को पुस्तक ‘पाठीलाई स्वेटर’ पनि पढेका रहेछन् । लगभग ८० जना नानीबाबुका माझमा कथाबाचन गर्न र हराउन पाउदा नयाँ कथा बुन्ने उर्जा मिलेको छ । अवसरका निम्ति युलेन्स स्कूल ललितपुर र शिक्षिका मिना लुइटेल जीलाई धेरै धेरै धन्यवाद । अब चाँडै स्वतस्फुर्त रूपमा केही सामुदायीक विद्यालयमा कथा बाचन गर्ने र बुन्ने कला साट्न पुग्ने योजना बनाएको छु । ज्ञान बाँडे पक्कै बढ्दछ, नबाँडे सर्लक्कै घट्दै जान्छ । #childrensbooks #nepalichildren...