Skip to main content

लुते प्रशासन,लुरे लोकतन्त्र


प्रशासन लुतेकुकुर जस्तो भएको छ । नारा लगाउँदै हिडेका चार जना बन्दकर्ताहरूलाई गाडी सहित आएको दश जना पुलिसहरूले पहरा दिइराखेका थिए । उनीहरू भर्खरै मेरो कोठा अघिल्तिरबाट गए । ती चार जनाको डरमा यहाँ वरपरका चालीस भन्दा बढी सटरहरू ह्वार ह्वारति बन्द गरिए । न यो देश ती नाइके कहलिएकाहरूले कमाएका थिए, न उनीहरूको नुन खाएर हामी तंग्रिएका थिषैं । जुनसुकै पाटी किननहोस्, तिनीहरूलाई बन्द गर्ने अधिकार छैन र हामीलाई हामीले तिरेको करले बनाएको बाटोमा खुलेआम सवारी साधन चलाउने अधिकार छ । पसल खोल्ने अधिकार छ । व्यापार गर्ने अधिकार छ । तर खै अधिकारको सुरक्षा ? यहाँ त कुर्ची जोगाउनका लागि दलाल, घुसखोरी, दादागीरी चन्दागीरी र झण्डागिरी गर्नेहरूको मात्र सुरक्षा हुन थालेको छ । मेरो देशमा लोकतन्त्र आएर के भो त ? 

पूर्व गृहमन्त्री बिजय (पराजय) कुमार (?) गच्छादार (गद्दार) ले देशको प्रशाशन चलाए । तर कसरी चलाए ? गणेश भक्त भएर चलाए । मस्ट वान्टेडमा परेका गणेश लामालाई आफ्नै आसेपासे बनाएर उनले खुलेआमा गृहमन्त्री पद मात्र हैन देशमो काुनन माथि नै सुसु गरे । हामी भने गाइ बनाउने निहुँमा हरेक पटक गधाहरूलाई धोइ राखेका छौं । उनै गृहमन्त्री हुन जसले डलर कारोबारमा संलग्न एसएसपी रविराज श्रेष्ठलाई उन्मुक्ति दिन सघाए र हवल्दार शोभित कार्कीलाई भने जेलको हावा ख्वाए । यी गृहमन्त्रीलाई हामीले ल्याएको लोकतन्त्रले हावा ख्वाउन सकेन, बरु साधारण जनताको रगत मथेर ल्याएको लोकतन्त्रको घिउ यीनले चाटे । हामीले धुलो मात्र चाट्न पायौं । मह पाउने आशमा माहुरी भनेर सत्तामा लामखुट्टे र भुसुना पालिराखेका छौं हामी । यी भुसुना र लामखुट्टेले उल्टै हामीलाई चुसे रस चुसिरहेका छन । न संविधान आयो, न शान्ती आयो । मेरो देशमा लोकतन्त्र आएर के भो त ? 

हामीले थाहा नपाएका काण्ड धेरै छन् । बाबुराम भट्टराइको कार्यकालमा पनि क्याबिनेटको निर्णयमा थुप्रै व्यक्ति र संस्थाहरूलाई देशको ढुकुटी कुकुरलाई मासु बाँडेझै बाँडियो । कसलाई कति, के बाँडीयो भन्ने बारेमा अझै स्पष्ट बाहिर आएका छैनन । बजेट सम्बन्धी बाध्यकारी रातो किताब छापिएको छैन र आयव्ययको हिसाबकिताब पारदर्शी रूपमा बाहिर ल्याउने चलन बन्द गरिएको छ । हाम्रै काँधमा चढेर सत्ता पुगेकाहरूले हामीलाई नै अलमल बनाउनुमा रमाएका छन् । मेरो देशमा लोकतन्त्र आएर के भो ?

नयाँ सरकार आयो । प्रधानन्याधिस कठपुतली सरकारको प्रमुख बने । रिमोट उनै देशका माउ पाटी कहलिएका, कांग्रेस, एमाले, मधेसबादी र माओवादीले सम्हाले । खिलाराज रेग्मी न्यायलयमा हुँदा हत्या अभियोग लागेका बालकृष्ण ढुंगेललाई कार्वाही गर्नु भनी न्यायलयले नै सरकारलाई आदेश दियो । सरकारले मानेन । त्यसबेला प्रम बनेका बबुरा बाबुराम नै त्यसका बिरुद्ध वक्तव्य दिन थाले । अहिले तिनै प्रधानन्याधिस सरकारमा आएका छन् । तर उनी मौन छन् । सरकारले न्यायलयको सम्मान गरेन भन्ने पूर्व प्रधानन्याधिसले आफू प्रम बनेपछि चाही ढुंगेलको विषयमा मुखमा सुपरग्लु लगाएर बस्नु र हातमा दहि जमाएर बस्नु कत्तिको सुहाउने कुरा हो ? लोकतन्त्रीक राज्यव्यवस्थाको गलत व्याख्या, अपराधीहरू खुलेआम परेड खेल्ने मैदान भएको छ ऐले । मेरो देशमा लोकतन्त्र आएर के भो त ?

राजाबादीहरू गणतन्त्रको जलले पखालिएर आफूलाई चोख्याए अनि गणतान्त्रिक बन्न कस्सिए । रायमाझी आयोगको प्रतिवेदनलाई सिंहदरबारको खोपीमा राखेर सलाइ कोरियो । १९ दिने जनआन्दोलन कथा भैसक्यो । भ्रष्ट्राचारका बिबादमा मुछिएका लोकमानसिंह कार्कीलाई अख्तियारमै नियुक्त गर्ने प्रस्ताव पुग्यो । गम्भिर अपराधमा मुछिएकालाई चुनावमा उठ्ने टिकट दिने कसरत हुन थाल्यो । के यसैको लागि आएको थियो लोकतन्त्र ? यहाँ त न्यायलयको कठघरामा न्यायलाई नै अपराधी बनाएर अपराधीले न्याधिसको कुर्ची सम्हाल्ने प्रवृती बढेको छ । आखिर मेरो देशमा लोकतन्त्र आएर के भो ?

(भवसागर घिमिरे, २०६९–१२–२४)

नोट:तस्बिर विभिन्न वेबसाइट

Comments

Popular posts from this blog

मोबाइलको साटो पुस्तक

बाल मनोविज्ञानमा आधारित भएर लेख्नु आफैमा जटिल र चुनौती पुर्ण छ  । त्यसैमाथि सबै भन्दा सरल बनाउँनु पर्ने विषय पनि यहि रहेछ । बाल मस्तिस्कको सोचाइको धरातल फराकिलो बनाउँने  प्रयास म सधैं जारी नै राख्नेछु । बालबालिकाहरुलाइ आज राम्रा पुस्तक पढ्न दिँदा भोलीका दिनमा उनीहरुले रचनात्मक काम गर्न सक्छन् । हामी सबैले पढ्ने र पढाउँने बातावरण बनाउँन मद्दत गरौं । मेरा यी रचनाहरुमा चित्र कोरेर सुन्दर बनाइदिने नागरिक दैनिकका Dewen दाई र Yuwak जी, भाषामा सघाउने Shekhar दाई अनि प्रकाशनमा ल्याउँने Sangrila Book का Mani जीलाई धेरै धेरै धन्यवाद । म अछाम नपुगेको भए सायद यो बालकथा अाउँदैन्थ्यो होला । सन् २००९ मा Room to Read Nepal को कथा कार्यशालामा नअटाएको भए सायद 'हाम्रा खेलहरु' का बारेमा उबेला बाल कविता फुर्दैन्थ्यो । सधै‌ झै, छोराछोरीको हातमा मोबाइलको साटो पुस्तक दिउँ । उनीहरुका आँखा र दिमाग झनै तेजिलो हुनेछन् । अघिल्ला तीन कृती... माथिका तीन पुस्तकहरु ' पाठीलाई स्वेटर, भान्छामा चुट्किला, देउता खुशी हुनुभयो' तलका पुस्तक पसलहरुमा यस अघि नै आइसकेका छन् । नयाँ पुस्तक...

जाडोका चिसा उखान टुक्का

बिस्तारै बिस्तारै बढ्दै गरेको जाडोले विहान धेरै अबेर सम्म पनि हामीलाई बिस्तारामा सिरक भित्रै रोक्न सक्छ । झ्यालका पर्दा घामले नखोली कन हामी आफै खोल्न तम्सन पनि गाह्रो हुन्छ । विहानै तातो चियाको गिलासलाई ओठले चुम्न पाउँदा मात्र हात गोडा चलमलाउन थाल्छन् । अझ एका विहानै काममा जानु पर्ने वा कलेज जानु पर्नेलाई त जाडो कहिल्यै नआए हुन्थ्यो झै हुन्छ । यस्तो कठ्याङ्ग्रीने जाडोको बेलामा हाम्रा उखान टुक्काहरू कसरी बांगिने गर्छन्, यसबारेमा केही प्रसंग तल छ । तपाइलाई यो जाडो मौसम भरि न्यानो घामले माया गरोस शुभकामना ! जाडोले कामेको गोरुलाई बोरा ओढाउन सकिन्छ, सिरक ओडाउन सकिन्न अनिकालमा बिउ जोगाउनु, चिसोमा जिउ जोगाउनु चिसोले समाएको मान्छेलाई, आइसक्रिमले पनि लखेट्छ अर्काको आंङमा गन्जी लगाएको देख्ने, आफ्नो आंङमा जकेट लगाएको  नदेख्ने ? हिटरले पोलेको मान्छे, राइस कुक्कर देख्दा तर्सन्छ  थर्मस फुटे, तातो लुटे खाइ न पाइ, लेदर जकेट लाई  काम पाइनस छोरो, मोजामा आइरन लगाइ

भाइबहिनीसँग भेटघाट

‘‘चश्म खोलेपछि मात्र किताबमा भएको राइटरको फेस तपाइसँग मिल्छ । हजुरले किन कथा लेख्नुहुन्छ ? पाठीलाई स्वेटर मैले दुइ कक्षामा पढेको बेस्ट बुक हो । मेरो घरको ढोकामा सधैं बिरालो आउछ । मैले दूध दिन्छु । यसको पनि कथा हुन्छ ? हाम्रो लागि अझै धेरै कथा लेख्दिनु है । अब कहिले आउनु हुन्छ ?’’ कक्षा तीनमा पढ्ने नानीबाबुका कलिला बोलीले फूलजस्तै गरि मनमा छोए । 'लेखकसँग अन्तरक्रिया'मा आफ्नो पुस्तक ‘भान्छामा चुट्किला’ बाचन गर्न र कथा लेखनका बारेमा बताउन उनीहरूको विद्यालयमा पुगेको थिएँ । हामीले यस पुस्तकका चित्रकार Yuwak Shrestha लाई पनि सम्झियौं । नानीबाबुहरूले दुई कक्षामा मेरो अर्को पुस्तक ‘पाठीलाई स्वेटर’ पनि पढेका रहेछन् । लगभग ८० जना नानीबाबुका माझमा कथाबाचन गर्न र हराउन पाउदा नयाँ कथा बुन्ने उर्जा मिलेको छ । अवसरका निम्ति युलेन्स स्कूल ललितपुर र शिक्षिका मिना लुइटेल जीलाई धेरै धेरै धन्यवाद । अब चाँडै स्वतस्फुर्त रूपमा केही सामुदायीक विद्यालयमा कथा बाचन गर्ने र बुन्ने कला साट्न पुग्ने योजना बनाएको छु । ज्ञान बाँडे पक्कै बढ्दछ, नबाँडे सर्लक्कै घट्दै जान्छ । #childrensbooks #nepalichildren...