अफ ट्र्यक
बालमन्दिरमा कुनै बेला चर्चामा थियो शिक्षकहरू माझ । म त्यसको साधारण सदस्या थिएँ । २०६१ सालको कुरा हो । भण्डारी (श्रीमणी) सर अध्यक्ष हुनुहुन्थ्यो । लामाचौरबाट आउने राजु सर पनि सदस्य । उनी पनि साधारणतया दुब्ला नै भएकाले साधारण सदस्य मानिएको थियो । यदि कुनै सदस्य मोटाउन थाल्यो भने उ स्वत सदस्यताबाट खारेजीमा पथ्र्यो । बरु झन दुब्लाउँदै गयो भने उ आजिवन सदस्य हुने सम्भावना रहन्थ्यो । केन्द्रिय सदस्यामा पनि लड्न पाउथ्यो । हामी बीच यस्तै सल्लाह थियो जसको त्यतीबेला स्कुल भरि हल्ला थियो ।
शिक्षक भए पछि भलाद्मी हुनु पर्छ । गमक्क परेर बस्नु पर्छ । चश्मभन्दा माथिबाट आँखा पल्टाएर हेर्न पर्छ । चर्को बोल्न पर्छ र बोली पिच्छे कड्किनै पर्छ । रमाइलो गर्नु हुन्न । यस्ता कुरा हाम्रो कुनै पनि शब्दकोशमा थिएनन् । त्यसैले क्यान्टिनमा खिर खाँदा होस्, या चिया बे्रकमा हामी ठट्टा गथ्यौं, संगठन विस्तार गर्नुपर्छ हामी दुब्लाहरूले ।
हामी माझ दुई निक्कै अग्ला र बलिया आसेपासे थिए, विवेक र केशब । साथीहरू सहकर्मी उडाउन भनेपछि निक्कै खप्पिस । त्यसैले त माहोल निक्कै रमाइलो हुन्थ्यो । हरेक कक्षा सकिएपछि अर्को कक्षामा पुग्नका लागि शक्ति संचय गर्न यस्ता कुराले निक्कै मद्दत गथ्र्यो ।
‘हावाहुरी लाग्यो, भवसागरलाई अल्लि खतरा छ,’ हुलमुलमा यस्तो सुनेपछि एक दर्जन हाँसो हुन्थ्यो । ‘उडाउँदैन, ढक बोकेर हिडेछु खल्तिमा’ मैले भने पछि हाँसो फेरी अर्को दर्जन थपिन्थ्यो । अनि पुनः नयाँ कक्षामा । हामी नयाँ उत्साह न हँसिलो मुहार लिएर जान्थ्यौं ।
हामी बीच धेरै यस्ता साथीहरू थिए । जो खुर्सानी जस्तो पिरो पनि थिएनन न निबुवा जस्तो अमिला थिए । खुदो जस्तो गुलीया मात्र पनि थिएनन् । यी सबै मिसाएर बनाइएको टक्क अचार जस्ता थिए । मेरो पहिलो र अहिले सम्मका लागि अन्तिम स्कुले शिक्षक हुँदाको सम्झना । त्यसैले सम्झना लायकको थियो ।
भण्डारी सर दुब्लो हुनुहुन्थ्यो । म झनै दुब्लो । राजु सर म भन्दा मसिना । उनलाई हेरेरै भए पनि म धेरै चित्त बुझाउँथे । अरु साथीहरू दुब्लो भन्न मिल्ने अवस्थामा थिएनन् । पाइन्ट लगाएपछि पेटीलाई धेरै भन्दा धेरै कस्नु पथ्र्यो । सर्ट लगाएपछि कम्मर छेउछाउ मुजा परेर बिग्रन्थ्यो । शरिर जो थियो, सुरीलो । पहिलो कक्षामा बाघ जस्तो पुरै गर्जेर पुग्ने हामी सातौं कक्षाबाट बाहिरीँदा सुकेको साग झै लतक्क पथ्यौं । ढल्न लागेको मेवाको रुखमा बाँसको टेको हालेझै, मिल्थ्यो भने ज्यानमा टेको हाल्न पर्ने हुन्थ्यो । हाल्थयौं पनि भन्नु पर्छ, सातौं कक्षा पढाउँदा कहिलेकाही अगाडीको डेस्कमा हात टेकेर पढाउनु पथ्र्यो ।
जोखिँदा म कहिले ४४ त कहिले ४६ पुग्थेँ । सोच्थेँ, ५० किलो भन्दा माथिका मान्छे नै नभइदिए हुन्थ्यो यो संसारमा । त्यसबेला त हामी पनि राम्रैमा गनिन्थ्यौं होला । किनकी दुब्लो हुनु र शिक्षक हुनुको पिडा बेग्लै थियो ।
आफू भन्दा उचाइ र वजनले ठूला ठूला विद्यार्थीहरू । गाली गरुँ, थर्काउँ भने पनि आँखा तरेर हेर्लान भन्ने डर । गर्न हुन्थेन, तैपनि कहिले काही एक दुई थप्पड लगाए पनि आफ्नै हातै झननन्न हुने गरि दुख्थ्यो । एक थप्पड हाने पछि आफ्ना दुबै हात पछाडी पारेर मोल्न पथ्र्यो पिडाले । बडप्पन जो थियो शिक्षक हुँ भन्ने, विद्यार्थी बनाउँछु भन्ने । तह लगाउँछु भन्ने ।
धन्न स्कुलले सरमिसहरूका लागि पोशाक छुट्टाइदिएको थियो । नत्र कुनै दिन विद्यार्थीको जस्तै पोशाक लगाएर आउने हो भने हामी दुब्ला पनि बिद्यार्थीमै हराउँथ्यौ. । विहानै विद्यार्थीसँगै लाइन बस्नु पथ्र्यो होला । हाम्रो पनि नंङ र दाँत चेक गरिन्थ्यो । हामीले झै हामीलाई पनि कुनै सरमीसले सातो लिन्थेँ, नंङ नकाटेकोमा । धन्न यस्तो हुन पाएन ।
स्कुलमा लगभग डेढ वर्ष जति अध्ययापन गरेपछि म पढाइको शिलशिलामा राजधानी पसेँ । उमेरसँगै मेरो ज्यानको वजन पनि बढ्न थाल्यो । दुब्ला पातला संघकोे मौखिक विधान अनुसार म सदस्याताबाट अहिले बाहिरिसकेको छु । भण्डारी सर पनि मोटाउनु भयो भन्ने सुनेको छु । राजु सर मोटाउन के नै बाँकी होला र ? सायद अहिले हाम्रो संस्था नै मेटियो होला । तर, मनबाट स्कुलका गुलिया सम्झना भने मेटिन सकेको छैन । मेटिने पनि छैन ।
(2013, Aug/ Kathmandu/Bhabasagar Ghimire)
sagarbhaba@gmail.com
बालमन्दिरमा कुनै बेला चर्चामा थियो शिक्षकहरू माझ । म त्यसको साधारण सदस्या थिएँ । २०६१ सालको कुरा हो । भण्डारी (श्रीमणी) सर अध्यक्ष हुनुहुन्थ्यो । लामाचौरबाट आउने राजु सर पनि सदस्य । उनी पनि साधारणतया दुब्ला नै भएकाले साधारण सदस्य मानिएको थियो । यदि कुनै सदस्य मोटाउन थाल्यो भने उ स्वत सदस्यताबाट खारेजीमा पथ्र्यो । बरु झन दुब्लाउँदै गयो भने उ आजिवन सदस्य हुने सम्भावना रहन्थ्यो । केन्द्रिय सदस्यामा पनि लड्न पाउथ्यो । हामी बीच यस्तै सल्लाह थियो जसको त्यतीबेला स्कुल भरि हल्ला थियो ।
हामी माझ दुई निक्कै अग्ला र बलिया आसेपासे थिए, विवेक र केशब । साथीहरू सहकर्मी उडाउन भनेपछि निक्कै खप्पिस । त्यसैले त माहोल निक्कै रमाइलो हुन्थ्यो । हरेक कक्षा सकिएपछि अर्को कक्षामा पुग्नका लागि शक्ति संचय गर्न यस्ता कुराले निक्कै मद्दत गथ्र्यो ।
‘हावाहुरी लाग्यो, भवसागरलाई अल्लि खतरा छ,’ हुलमुलमा यस्तो सुनेपछि एक दर्जन हाँसो हुन्थ्यो । ‘उडाउँदैन, ढक बोकेर हिडेछु खल्तिमा’ मैले भने पछि हाँसो फेरी अर्को दर्जन थपिन्थ्यो । अनि पुनः नयाँ कक्षामा । हामी नयाँ उत्साह न हँसिलो मुहार लिएर जान्थ्यौं ।
हामी बीच धेरै यस्ता साथीहरू थिए । जो खुर्सानी जस्तो पिरो पनि थिएनन न निबुवा जस्तो अमिला थिए । खुदो जस्तो गुलीया मात्र पनि थिएनन् । यी सबै मिसाएर बनाइएको टक्क अचार जस्ता थिए । मेरो पहिलो र अहिले सम्मका लागि अन्तिम स्कुले शिक्षक हुँदाको सम्झना । त्यसैले सम्झना लायकको थियो ।
भण्डारी सर दुब्लो हुनुहुन्थ्यो । म झनै दुब्लो । राजु सर म भन्दा मसिना । उनलाई हेरेरै भए पनि म धेरै चित्त बुझाउँथे । अरु साथीहरू दुब्लो भन्न मिल्ने अवस्थामा थिएनन् । पाइन्ट लगाएपछि पेटीलाई धेरै भन्दा धेरै कस्नु पथ्र्यो । सर्ट लगाएपछि कम्मर छेउछाउ मुजा परेर बिग्रन्थ्यो । शरिर जो थियो, सुरीलो । पहिलो कक्षामा बाघ जस्तो पुरै गर्जेर पुग्ने हामी सातौं कक्षाबाट बाहिरीँदा सुकेको साग झै लतक्क पथ्यौं । ढल्न लागेको मेवाको रुखमा बाँसको टेको हालेझै, मिल्थ्यो भने ज्यानमा टेको हाल्न पर्ने हुन्थ्यो । हाल्थयौं पनि भन्नु पर्छ, सातौं कक्षा पढाउँदा कहिलेकाही अगाडीको डेस्कमा हात टेकेर पढाउनु पथ्र्यो ।
जोखिँदा म कहिले ४४ त कहिले ४६ पुग्थेँ । सोच्थेँ, ५० किलो भन्दा माथिका मान्छे नै नभइदिए हुन्थ्यो यो संसारमा । त्यसबेला त हामी पनि राम्रैमा गनिन्थ्यौं होला । किनकी दुब्लो हुनु र शिक्षक हुनुको पिडा बेग्लै थियो ।
आफू भन्दा उचाइ र वजनले ठूला ठूला विद्यार्थीहरू । गाली गरुँ, थर्काउँ भने पनि आँखा तरेर हेर्लान भन्ने डर । गर्न हुन्थेन, तैपनि कहिले काही एक दुई थप्पड लगाए पनि आफ्नै हातै झननन्न हुने गरि दुख्थ्यो । एक थप्पड हाने पछि आफ्ना दुबै हात पछाडी पारेर मोल्न पथ्र्यो पिडाले । बडप्पन जो थियो शिक्षक हुँ भन्ने, विद्यार्थी बनाउँछु भन्ने । तह लगाउँछु भन्ने ।
धन्न स्कुलले सरमिसहरूका लागि पोशाक छुट्टाइदिएको थियो । नत्र कुनै दिन विद्यार्थीको जस्तै पोशाक लगाएर आउने हो भने हामी दुब्ला पनि बिद्यार्थीमै हराउँथ्यौ. । विहानै विद्यार्थीसँगै लाइन बस्नु पथ्र्यो होला । हाम्रो पनि नंङ र दाँत चेक गरिन्थ्यो । हामीले झै हामीलाई पनि कुनै सरमीसले सातो लिन्थेँ, नंङ नकाटेकोमा । धन्न यस्तो हुन पाएन ।
स्कुलमा लगभग डेढ वर्ष जति अध्ययापन गरेपछि म पढाइको शिलशिलामा राजधानी पसेँ । उमेरसँगै मेरो ज्यानको वजन पनि बढ्न थाल्यो । दुब्ला पातला संघकोे मौखिक विधान अनुसार म सदस्याताबाट अहिले बाहिरिसकेको छु । भण्डारी सर पनि मोटाउनु भयो भन्ने सुनेको छु । राजु सर मोटाउन के नै बाँकी होला र ? सायद अहिले हाम्रो संस्था नै मेटियो होला । तर, मनबाट स्कुलका गुलिया सम्झना भने मेटिन सकेको छैन । मेटिने पनि छैन ।
(2013, Aug/ Kathmandu/Bhabasagar Ghimire)
sagarbhaba@gmail.com
Comments
Post a Comment