ढुङ्गामा वाङ्दीको मन

कसैको मन ‘ढुङ्गा’को भयो भने तपाईलाई कस्तो लाग्छ ? पक्कै दिक्क लाग्ला । तर डोल्पाका वाङ्दी गुरूङ ठट्यौंलो पारामा भन्छन, ‘म त ढुङ्गाको मन पाएपनि कुँदेर राम्रो बनाईदिन्छु ।’

हुन पनि हो, उनको कुरामा दम थियो । ढुङ्गामा विभिन्न आकृति कोर्ने उनको यात्रा सुरूभएको पनि  तेह्र वर्ष नाघिसकेछ । बाह्र शिशिर काठमाडौंमा ढुङ्गा खोपेर उनी बन्दीपुर पसे । शहर देखि दिक्क परेका उनी गाउँमा रम्ने मन लिएर यहाँ आएको पनि सात महिना भइसकेछ ।
मौका मिलेको दिन टुरिष्ट गाइड बनेर बन्दिपुर पनि घुम्छन उनी । नभए बजारको एक कुनामा टुकटुक–टुकटुक आवाज निकालदै ढुङ्गामा विभिन्न आकृति कुँदिरहेका भेटिन्छन् । ‘विदेशीले मन पराए भने राम्रै पैसा हालेर किन्छन्’ कालो चश्म निकाल्दै गुरुङले भने, ‘दुई चारसय हात परिहाल्छ ।’ उनको यो कला केही मात्रामा गाउँमै पनि बिक्ने गरेको छ ।
‘के कुँद्नु हुन्छ त ?,’ प्रश्न सुन्ने बित्तिकै उनका व्यस्त हातले फुसर्द पाए । ‘ऊँ मान पेमी हुँम’ उनले छोटो उत्तर फर्काउदै भने, ‘प्राय बुद्धको चित्र बनाउँने हो, शान्ति चिन्ह हो नी त ।’
पर्यटकको घुँइचो लाग्ने याम उनको व्यापार पनि राम्रो हुन्छ । राम्रै आम्दानी भयोभने महिनाको दश हजार सम्म हात पर्ने उनले बताए । ‘बन्दीपुरकै स्लेटमा चित्र कुँद्छु,’ उनी भन्छन् ,‘एउटालाई तीनसय देखि माथि पर्छ ।’

आफूलाई काम गर्न उत्साह थप्ने यहाँका मान्छे देखि उनी निक्कै खुशी छन् । कलाले सबैलाई नजिक बनाउने उनको अनुभवले बताउँछ । ‘सञ्चै भनेर सोध्छु, मुसुक्क हाँस्छु, सबैले राम्रो मान्छन्,’ गुरूङले फूलझै हाँस्दै भने, ‘फूलको आँखामा फूलै संसार हैन त ?’
किन नहुनु ? ढुङ्गामा जीवन देख्ने उनले मीठा कुरा गरे । अबको बाँकी जीवन पनि उनी यसैमै रम्न चाहन्छ । लोकले खाली ढुङ्गा, नपुज्ला तर देउता कुँद्यो भने जुगौं पुज्ने उनको विश्वास छ । ‘अब त सध्धै यही काम हो’ छुट्ने बेला उनले भने, ‘बरू सासले छोड्ला तर म यो काम कहिल्यै छोड्दिन ।’