अब डिग्री पढ्छु

-भवसागर घिमिरे

मोबाईलबाट एफएम सुन्न मस्त उनको दुवै कानमा सेलटेपले तार जोडेर अडाईएको एयरफोन घुसारिएको थियो । एउटाहात बेतको सानो टेबल अडाउन व्यस्त थियो त अर्को हात इनामेल चोपिएको ब्रस नचाउँन । कुपण्डोल काठमाडौं स्थित आफ्नो पसलमा व्यस्त उनी घरिघरि ग्राहक आएकी भन्दै सडकतिर आँखा सोझ्याउन पनि भ्याउँथे । 'पढाईको क्वालिफिकेसन सोध्नु हुन्छ भने डिप्लोपास दिनभरि पसलको बासु उनले मन खोलेर हाँस्दै भने-अब डिग्री पढ्ने सोच छ ।

'घर भन्नुहुन्छ भने अर्घाखाँची पर्छ । नाम सोध्नु हुन्छ भने भानु' अधिकारी थरका उनले आफ्नोबारेमा बताउँदै गए, 'पसल खोल्या ६ वर्ष भो काम सुरु गर् या १३ ।' २०४४ सालमा प्रविणतमा प्रमाणपत्र तह सकेपछी जागिरको निम्ति धेरै भौंतारिए उनी । दुइदुई पटक लोकसेवा आयोगको परिक्षामा पछारिए पनि । जागिर खोज्न कर्णालीका जिल्ला मात्र धाएनन् ब्रुनाई र ताइवान जाने चक्करमा पनि झण्डै परे । 'कर्णालीमा बसेर सेवा अर्चु भन्दा पनि पाईएन के अर्नु' कानको यएरफोन थुत्दै उनले भने- अब डिप्लो पढ्दै काम सुरु नगरि भएन भनि काठमाडौं झरियो ।


काठमाडौंका सुरुका दिनका पनि त्यत्ती सजिलो अनुभव रहेन उनको । खानका निम्ति पैसा चाहियो पढ्नका निम्ति नी पैसा । कामको खोजिमा हिड्दै गर्दा उनले निगाला तथा बेतका विभिन्न सामान बनाउँने पसलमा जागीर पाए । 'पैसा त साह्रै थोरै थियो नी सरु उनले विगत सम्झदै भने- काम सिकिन्छ भनि सुरु गरेँ ।

घरेलु सामान बनाउनमा गाउँमै छँदा उनको हात चल्थ्यो । पसलमा टुटे फुटेका समानको मर्मत गर्दै जाँदा उनले पनि निगाला तथा बेतका र् याक कपडा स्ट्याण्ड देखि लिएर कोर्को टेबल ढक्की नाङ्लो बनाउने सिप जान्न थाले । सामान बनाउन मात्र जानेर भएन क्याम्पसका किताब पनि बुझ्नु थियो उनलाई । 'कामको चापले क्याम्पस त टेक्नै पाईएनु ब्रसमा इनामेल चोप्दै उनले भने- प्राइभेट परिक्षा दिएर २०४७ मा बल्ल तल्ल बिबिएस् कटाएँ । बिहे गरेपछि त अधिकारी पढाई छाडेर कामैकाममात्र व्यस्त हुनु पर् यो ।

आफ्नो पाँच जनाको परिवारसँगै काठमाडौंमा डेरा गरि बस्दै आएका ४७ वर्षे अधिकारीलॆ तीन छोराछोरी बोर्डिङ्ग स्कुल पढाएका छन् । सातदोबाटो काठमाडौं स्थित आफ्नै डेरामा ठेक्कामा तीन मिस्त्रीलाई काम पनि पुर् याएका छन् । श्रीमती पनि घरै बसेर निगालाका सामान बनाउँछीन् । पसलको मासिक ६ हजार भाडा पनि तिर्न भ्याएका छन् । सामानपसलको आम्दानी पनि राम्रै छ । 'छोराछोरीलाई कापी भन्यो कीताब भन्यो । दाल चामल नुन तेल अहिले सम्म पुगेकै छु सन्तानले पढाई राम्रो गरेकामा खुसी भएका उनले अगाडि थपे- अहिले मनाँ सन्तोक मिल्या छ ।

उनले आफ्नाबारे बताउँदै गर्दा ग्राहक टुप्लुक्क आइपुग्थे । दाजुभाई दिदीबैनी आमाबुबा जस्ता सम्वोधन गर्न निक्कै सिपालु उनी पसलका सामानको बखान गर्न कहिल्यै चुक्दैनन् । 'अरुले लोकल रङ्ग लगाउँछन् र सस्तोमा दिइहाल्छन नी' बेदको कुर्ची खरिद्न आएका एक ग्राहकलाई पट्याउँदै उनले भने- यी हेर्नु मैले त 'किलीएरु इनामेल दलेको छु ।

नाता राख्न र मान्छे डाक्न निक्कै खप्पिस अधिकारी त्यहाँ आएका ग्राहकलाई सकेसम्म सामान किनेरै लैजाने बनाउँथे । 'यि यो लौंरो पनि लैजानुस् अहिले १६० मा पाईन्छु अधिकारीले तरुणी ग्राहक सँग बूढेसकालमा टेक्ने लौरोका बारे ठट्टागर्दै भने- 'तपाई बूढो हुँदा यसको भाउ महंगेर ५०० पुग्छ ।' उनका कुराले रमाउने ग्राहक कोहि हातमा स्ट्याण्ड झुण्डाएर बाटो लाग्थे त कोहि कुर्ची किनेर । ग्राहक हिँडेपछि उनी मन्द मुस्कान छर्दै पुनः मोडामा बस्न आए । बेतको चोया काटे अनि टेबल मर्मतमा लागे ।

कपाल काट्ने चटपट बेच्ने ठेला घचेट्ने काम देशमै गर्न सङ्कोच मान्ने हाम्रो चलन छ । अझ दुईचार अक्षर पढेकाले त आपुूले गर्ने कामै हैन भन्ने सोचाइ राख्छन् । अधिकारी भने यसलाई नेपालीको दुर्भाग्य मान्छन् । 'काम पनि यो गर्ने त्यो नगर्ने यो सानो त्यो ठूलो भन्न मिल्छ' उनले निधार खुम्च्याउँदै दुखेसो पोखे- यस्तो तालले हामी कहिल्यै उँभो लाग्दैनौं ।

जाँगरिला अधिकारीको व्यवसाय भने दिनानुदिन उँभो लागेको छ । हिसाबमा आफुलाई कमजोर बताउने उनको राजनीतिमा निक्कै चाख छ । अब के गर्ने सोच छ त 'पोलिटिकल साइन्समा डिग्री सक्ने' टेबलमा किल्ला ठोक्दै गरेका अधिकारीले टाउको उठाउँदै भने- किताब पनि किनेर ल्याएको छु । हेरौं एक दिन त कट्ला नी ।